Stosunek do instytucji a zaangażowanie w realizację zadań zawodowych
Zakład pracy można traktować jako „środowisko psychologiczne” pracownika. Należy pamiętać, że przeciętnie pracownik spędza w pracy 8 godzin dziennie, co stanowi ⅓ doby. Jest to więc bardzo dużo czasu, jeśli przyjmie się, że człowiek średnio 7 godzin dziennie śpi, zaczyna wychodzić, że ½ dnia spędza się w pracy. W tym momencie należy inaczej spojrzeć na to miejsce. Firma staje się „drugim domem”. Miejscem, gdzie zawiązują się przyjaźnie, nierzadko poznaje się partnerów życiowych.
Dlatego tak ważne staje się stworzenie przyjaznego środowiska, gdzie pracownik czuje się dobrze, gdzie ma możliwość samorealizacji. Gdy środowisko staje się niesprzyjające, gdy pracownik czuje, że jest biernym obiektem manipulacji, gdzie podział wymagań i korzyści jest niesprawiedliwy, gdzie instytucja nie stwarza żadnych perspektyw rozwojowych, a pracownik czuje, że musi wiele z siebie dać, ale niewiele otrzymuje, dochodzi do (Reykowski, 1975):
unikania miejsca, które przykre emocje: w obecnych czasach mało kto może sobie pozwolić na komfort odejścia z pracy, dlatego też pracownik spóźni się, przerywa pracę pod błahymi pretekstami, ma wysoką absencję,
działania na szkodę środowiska, które wzbudza negatywne emocje: brak dbałości o powierzony materiał, lekceważenie wymagań dyscypliny13,
działań sprzyjających poprawie własnej sytuacji, wyrażających się w działaniach, które maja kompensować własne braki. Bardzo często są to drobne kradzieże, obniżanie własnego wysiłku, podawanie fałszywych danych, aby zabezpieczyć swoje interesy.
Stan niezadowolenie ma także skutki pośrednie:
pracownicy czują się wrażliwi na drobne negatywne zdarzenia,
maja zwiększoną gotowość do negatywnych reakcji, a przez to wytwarzają się napięcia i konflikty,
zmniejszona odporność na trudności niepowodzenia
Jak więc widać złe kontakty wewnątrz firmy mogą być zarówno skutkiem, jak i przyczyną niezadowolenia z firmy.
Natomiast przyjazne środowisko psychologiczne prowadzi do:
tendencji do podtrzymania kontaktu z nim: mała absencja, mała fluktuacja kadr, pozytywne opinie o zakładzie
Jednak nie zawsze zadowolenie będzie się przekładało na wydajniejszą pracę. Należy tu rozróżnić dwa rodzaje zadowolenie:
zadowolenie bierne: występuje gdy instytucja zaspokaja oczekiwania pracownika, gdy zadania nie są zbyt trudne, wymagania zbyt wielkie i sprawiedliwie rozkładane, warunki pracy nie są zbyt ciężkie, i świadczenia są na „przyzwoitym” poziomie Firma daje więc to, co pracownika zadowala, ale nic poza to. Firma taka jest „wygodnym” miejscem pracy, gdzie niewiele się zyskuje, ale też niewiele trzeba z siebie dać,
zadowolenie aktywne: występuje, gdy firma stawia wyzwania na wysokim poziomie, ale wykonalne, gdy z realizacji takich zadań pracownik będzie miał odpowiednie do włożonego wysiłku korzyści. Firma musi dać perspektywy rozwoju i samorealizacji, możliwość awansu w zgodzie z kwalifikacjami i włożonym wysiłkiem, a nie koneksjami i układami wewnątrzzakładowymi.
Stworzenie prawidłowego środowiska pracy nie jest więc zadaniem łatwym. Należy umieć wypośrodkować miedzy środowiskiem nieprzyjaznym, a przyjaznym, a w ramach tego przyjaznego stworzyć warunki sprzyjające aktywnemu zadowoleniu. Tylko takie warunki będą motywowały pracownika do pracy i spowodują, iż pracownik będzie z zadowoleniem mówił, gdzie pracuje, gdzie będzie czuł, że w jakimś sensie jest to „jego firma”, firma, z którą się na pewnym poziomie utożsamia. Zwiększenie bodźców motywacyjnych będzie całkowicie nieskuteczne, jeśli zostanie skierowane do pracownika, który nie czuje związku z firmą.
Wg J. Reykowskiego (1977) zadowolenie z pracy będzie miało niebagatelny wpływ na wydajność pracownika. Im pracownik bardziej zadowolony, tym będzie lepiej pracował. Jednak nie zawsze tak jest. Empiryczne badania na ten temat pokazały, że niekiedy pracownicy zadowoleni pracują gorzej niż pracownicy niezadowoleni14.
Rola drobnych motywatorów w tworzeniu atmosfery pracy
Robert Half w książce Jak znaleźć, zatrudnić i zatrzymać najlepszych pracowników podaje przykład szefa, który miał dwie sekretarki. Jedna z nich lubiła frutti di mare, a drugą pasjonował futbol. Więc pierwszej wykupił bezpłatne lunche w restauracji podającej frutti di mare, a drugiej – bilety na mecze futbolowe miejscowej drużyny. Dla firmy koszta nie były duże, dla tych pracownic – był to wyraz szacunku i podziękowania za dobrą pracę. Oczywiście należy pamiętać, że w małych firmach łatwiej jest zindywidualizować nagrody niż w dużych, gdzie pracownik jest bardziej anonimowy. Jednak i tu można wprowadzić „drobnostki”, które mają duże znaczenie motywacyjne:
bezpłatna kawa, czy woda mineralna w automacie umieszczonym w holu,
drobne prezenty na specjalne okazje np. imieniny lub urodziny pracownika, może być to nawet kartka z życzeniami od kierownika lub dyrektora lub drobny przywilej w postaci np. krótszego dnia pracy z tej okazji,
możliwość kupowania po obniżonej cenie produktów produkowanych przez firmę,
uwzględnianie drobnych próśb pracowników - niekiedy są to sprawy z pozoru błahe – prośba o wymianę zacinających się zamków w szafkach, zamontowanie automatycznego podajnika do mydła w toalecie, czy umieszczenie mikrofalówki w pomieszczeniu, gdzie pracownicy spożywają posiłki podczas przerwy.
Ogromny błędem, często popełnianym przez kierownictwo, jest ignorowanie „drobnych” spraw. Jednak nie można zaprzeczyć, że to właśnie te małe sprawy budują atmosferę w miejscu pracy, są wyrazem szacunku dla pracownika, który sumiennie wypełnia swoje obowiązki. Są przeciwstawieniem roszczeniowego wizerunku wielu firm na zasadzie „Płacę – wymagam, i nic więcej mnie nie obchodzi”. Podstawowym błędem wielu firm jest niedbanie o szeregowych pracowników, zwłaszcza, gdy bezrobocie jest wysokie. Pracownicy słyszą „Nie podoba się –żegnamy – mamy 100 osób na twoje miejsce”. Pomija się takie sprawy, jak ogromne koszta związane z fluktuacją kadr i koniecznością przystosowania się nowego pracownika do nowej pracy. Pracownik bojąc się o miejsce pracy nie zgłasza żadnych problemów, nie ma żadnych roszczeń. Jednak jego frustracja rośnie.
Atmosfera w miejscu pracy jest – wbrew pozorom – ogromnym czynnikiem motywującym. Uczciwy pracownik czuje się zobowiązany do bycia w porządku względem firmy, która jest w porządku wobec niego. Chociaż oczywiście nie można tu założyć, że wszyscy ludzie są uczciwi, gdyż byłoby to naiwnością. Dobra współpraca wewnątrz zakładu, wzajemna pomoc i wsparcie , powodują, że pracownicy chcą pracować w takim miejscu, a przez to chcą być dobrze wykonywać swoje obowiązki. Jest to bardzo ważne zwłaszcza w momencie, gdy istnieje tak wysokie bezrobocie i wiele firm jest zmuszonych do redukcji etatów.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.